ล่าสุดได้มีโอกาสเปลี่ยนมาใช้ Nokia E61i ที่เป็น Symbian 60 3rd edition จึงขอมาแบ่งปันประสบการณ์การใช้งาน Nokia E61i เปรียบเทียบกับ Palm Treo 680 และ Windows Mobile (Dopod 818 pro ที่ลองมาทั้ง Windows Mobile 5, 6 และ 6.1) ที่เคยมีประสบการณ์ใช้งานมาก่อนหน้านี้ดู
Gains:
- Full Unicode support อันนี้คงเป็นการเปรียบเทียบกับ PalmOS โดยตรง ที่มีปัญหาในการสนับสนุนการใช้ unicode เพราะตัว OS ถูกพัฒนาให้รองรับแต่ ASCIIเท่านั้น ทำให้ภาษาไทยที่ใช้งานได้ ก็ถูกจำกัดอยู่ในระดับของ ASCII ไปด้วย
- Built-in mobile internet ที่สามารถใช้งานได้กว้างมากขึ้น เมื่อเทียบกับ Windows Mobile ที่มีตัวยืนพื้นเป็น Pocket Internet Explorer ที่ค่อนข้างมีข้อจำกัดในการใช้งาน เข้าใจว่าขณะนี้ ช่องว่างตรงนี้แคบลงแล้วจาก 3rd party web browser อย่าง Opera Mini และน้องใหม่อย่าง Skyfire แต่ก็ต้องการพลัง CPU ที่สูงขึ้นกว่าเดิม ทำให้เครื่องรุ่นเก่าอาจจะมีปัญหาในเรื่องความเร็วของการใช้งานอยู่บ้าง แต่สำหรับ E61i แล้ว มี web browser ที่มี engine สำหรับ render web page ที่พัฒนาต่อมาจาก Webkit ทำให้สามารถเปิดเวบที่มีความซับซ้อน ได้แบบเดียวกับเครื่อง PC ได้สบาย นอกจากนี้ก็ยังสามารถลง Opera Mini ได้เช่นเดียวกัน ส่วนของ Palm คงไม่ต้องพูดถึงเพราะ โดนจำกัดตั้งแต่การที่ตัว OS เอง ไม่สนับสนุนการ encoding ตัวอักษรแบบ unicode ทำให้การใช้งานภาษาไทย มีปัญหา อยู่แล้ว ในส่วนของตัว web browser เองก็ยังมีความสามารถที่จำกัด เหมาะสำหรับเปิด web ที่ไม่ซับซ้อนเท่าไหร่เท่านั้น แม้ว่าจะสามารถติดตั้ง Opera Mini ลงบน JVM ได้ก็ตาม แต่ก็มีปัญหากับภาษาไทยอยู่ดี
- qwerty keyboard ที่สนับสนุนภาษาไทย อันนี้เป็นความชอบส่วนตัว หลังจากที่ไปใช้ Palm Treo อยู่พักใหญ่ ด้วยเหตุผลเรื่องของความเร็วและความแม่นยำในการบันทึกข้อมูล เมื่อเทียบกับ touch screen หรือแม้แต่ graffiti ในส่วนของ E61i จำเป็นต้องลง driver ภาษาไทยเพิ่มเติม (ฟรี) แม้ว่า keyboard layout จะต้องทำความคุ้นเคยบ้าง เพราะมีแค่ 4 แถว และไม่มี screen ภาษาไทยที่ตัวแป้น ตอนนี้ในทุก OS ก็มีรุ่นที่มี qwerty keyboard ที่มีความสามารถในการ input ภาษาไทย มาเป็นตัวเลือกเหมือนกัน
- Wireless connectivity ที่สะดวกขึ้น - ในเรื่องของการเข้า internet ที่มีครบทั้ง GPRS, EDGE และ Wifi รวมอยู่ที่เดียวกันให้สามารถเลือกได้ทันทีเมื่อมีการร้องขอการเชื่อมต่อ ต่างกับ Windows Mobile ที่จะอิงการเชื่อมต่อแบบ EDGE/GPRS เป็นหลัก และการเปิดใช้งานดูเหมือนจะถูกแยกส่วนออกจาก wifi ส่วน Treo นั้นจะถือเป็นข้อด้อยที่ไม่สามารถใช้งาน wifi ได้เลย
- Battery life เป็นการแทบจะเลี่ยงไม่ได้เลย ที่ทั้ง Treo และ Dopod 818 pro จะต้องได้รับการชาร์จไฟทุกวัน ภายใต้การใช้งานประจำวัน แต่จากการที่ได้ลองใช้ E61i มาสักพักพบว่าน่าจะสามารถใช้งานได้ประมาณ 2 วันกว่า เพราะแม้จะลืมชาร์จบ้าง ก็ยังสามารถใช้งานข้ามวันได้สบาย ก็เลยยังไม่เคยใช้จนไฟหมดเสียที อาจจะเป็นเพราะระบบการ dim จอ LCD ที่ยืดหยุ่นกว่า ข้อสงสัยอีกอันคือ touchscreen นี่กินไฟเยอะหรือเปล่า หรือเป็นความสามารถในการประหยัดไฟเป็นของแต่ละ OS?
- Multitasking ที่มาพร้อมความเสถียร - สิ่งที่ดูเหมือนจะทดแทนความเป็น single tasking ของ Palm ก็คือตวามเร็วในการใช้งาน ในขณะที่ multitasking ของ Windows Mobile ก็ดูเหมือนจะสร้างจุดอ่อนได้ในเวลาเดียวกัน เพราะส่งผลไปถึงความเสถียรของระบบโดยรวม (ทั้งนี้ทั้งนั้นคงจะขึ้นอยู่กับ 3rd party software ที่ติดตั้งอยู่ในเครื่องด้วยส่วนหนึ่ง) จากประสบการณ์ส่วนตัว การ reset Windows Mobile วันละครั้งอาจเป็นเรื่องปกติถ้ามีการใช้งานมาก ๆ ในขณะที่ PalmOS ก็ออกอาการเพี้ยนแบบคาดเดา (และทำซ้ำไม่ได้) ในความถี่ที่มากกว่าโทรศัพท์มือถือทั่วไปอยู่พอสมควรทีเดียว แต่สำหรับ Symbian OS บน E61i นี่ค่อนข้างมีความเสถียรที่น่าประทับใจ เพราะตั้งแต่ใช้งานมายังไม่เคย crash จนใช้งานต่อไม่ได้ จะมีก็เพียงการปิดตัวไปเองของ software บางตัวที่คงจะทำงานผิดพลาดบ้าง แต่ก็สามารถใช้งานอย่างอื่นต่อไปได้ตามปกติ
- integrated J2ME ในส่วนของ Treo การใช้งาน โปรแกรม J2ME ต่าง ๆ ค่อนข้างจะมีปัญหาอยู่พอสมควร และจะเป็นอัมพาตไปทันที เมื่อใช้งานคู่กับโปรแกรมภาษาไทย (IBM JVM กับ Thai-G หรือ ThaiPOS) ทางด้าน Windows Mobile แม้ว่าจะมีความเข้ากันได้กับ J2ME application มากกว่าก็ตาม ก็ยังอยู่ในลักษณะของการเป็นเพียงแค่ติ่งหนึ่งของ application ที่ถูก run ผ่าน virtual machine เท่านั้น ทำให้การเรียกใช้งานทำได้ไม่ค่อยสะดวกเท่าไหร่ แต่สำหรับ Symbian แล้วสามารถ run J2ME applications ได้เป็นหนึ่งเดียวกับ OS ชนิดที่แทบจะไม่มีความแตกต่างกับโปรแกรมที่ถูกเขียนขึ้นมาบน Symbian เลย ถือเป็นการเปิดโลกการใช้งาน software ในอีกรูปแบบหนึ่ง
- Touch screen - ทั้ง PalmOS และ Windows Mobile ต่างก็มีความสามารถในการใช้หน้าจอ touch screen เมื่อเปลี่ยนมาเป็น E61i แล้ว การ navigation จึงจำเป็นต้องใช้ 5-way navigational pad แทน แต่สำหรับเรื่องการใช้ keyboard ในการกระโดดไปตามที่ต่าง ๆ แล้ว Treo ยังคงเป็นอันดับหนึ่งในเรื่องความคล่องตัว
- Application ที่ใช้อยู่เดิม อย่าง iSilo แม้ว่าจะมี version สำหรับ Symbian แต่ก็ถูกพัฒนาแบบตามหลัง version สำหรับ Palm และ Windows Mobile ทำให้ขาดความสามารถบางอย่างที่ยังไม่ครบถ้วนเท่า เช่นการเปลี่ยน color theme หรือแม้แต่โปรแกรมเฉพาะทางที่ดูเหมือนว่า PalmOS กับ Windows Mobile จะมีมากกว่า แต่ก็ได้โปรแกรมอย่าง StyleTap ที่โฆษณาว่าสามารถ run โปรแกรมของ PalmOS ได้ ช่วยให้พออุ่นใจได้บ้าง (แต่ทุกวันนี้ก็ยังมีปัญหากับโปรแกรมที่ต้องการใช้อยู่ เอาไว้มีเวลาคงต้องลองอีกที)
- Chat-styled SMS - เป็นระบบที่มีมาอยู่แล้วใน iPhone, Treo และ Windows Mobile ตั้งแต่ version 6 เป็นต้นมา แต่สำหรับ E61i แล้วการใช้งานยังคงเป็นแบบเดิม คือ sms ที่ได้รับมา จะมากองอยู่ในรายการเดียวกันเช่นเดียวกับโทรศัพท์ทั่วไป ทำให้ยังคิดถึงการใช้งานในรูปแบบของ chat ทุกครั้งที่ใช้งาน
โดยสรุปการเปลี่ยนมาเป็น Nokia E61i ในครั้งนี้ ทำให้สามารถใช้ mobile internet ได้คล่องตัวมากขึ้น และได้กลับมาใช้ qwerty keyboard อีกครั้ง แต่ยังคงต้องปรับตัวในส่วนของการใช้งาน application ต่าง ๆ เพื่อทดแทนสิ่งที่หายไป
สำหรับคนที่สนใจเครื่องในตระกูลที่มี keyboard แบบ qwerty ของ Nokia มีรุ่นใหม่ออกมาอีก 2 รุ่น ก็คือ E71 ที่สนับสนุนภาษาไทย และ screen keyboard ไทยมาในตัว และได้ความสามารถ GPS (ไม่ได้ใช้) และ 3G (ไม่รู้จะได้ใช้เมื่อไหร่) กับรุ่นที่ย่อมลงมาคือ E63 ที่ไม่มี GPS และ 3G