ในคำนำของหนังสือเรื่อง คนเล็ก หัวใจมหึมา มหาสมุทร ของ ประชาคม ลุนาชัย เล่าถึง การเดินทางกลับบ้านของคนพเนจรคนหนึ่ง บ้านที่มีคนเฝ้ารอยินดีกับการเดินทางกลับไปของเขา แม้ว่าการเดินทางนั้นจะเป็นเดินทางกลับไปมือเปล่า เหนื่อยล้า และอาจใช้เวลาชั่วชีวิต
โตโต้ ในหนัง Cinema Paradiso ก็เดินทางกลับบ้าน บ้านที่เขาเกิดและเติบโตใช้ชีวิตอยู่ในช่วงวัยเด็ก และวัยรุ่น ก่อนที่วันหนึ่งจะตัดสินใจเดินทางจากไปและตั้งใจว่าจะไม่เหลียวหลังกลับมาอีก แม้ว่าในหนัง ไม่ได้กล่าวถึงสิ่งที่โตโต้ได้ทำหลังจากที่เดินทางออกมา ว่าได้ทำอะไรสำเร็จไปบ้าง แต่สิ่งที่รับรู้ได้คือ เขาประสบความสำเร็จในชีวิต มีความเป็นอยู่ที่ดี และกำลังใช้ชีวิตอยู่ท่ามกลางคนที่เขาไม่รู้จัก ในสถานที่ของคนแปลกหน้า อยู่ในความรู้สึกแปลกแยกอยู่เช่นนั้น
โตโต้เดินทางกลับบ้านอีกครั้ง ในอีก 30 ปีต่อมา
มาร่วมพิธีศพ
พิธีศพของคนที่เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตในวัยเด็ก เป็นส่วนสำคัญในชีวิตในระหว่างที่เขาใช้ชีวิตอยู่ที่นั่น พร้อม ๆ กับช่วงเวลาเหล่านั้นที่หวนกลับมาในความทรงจำอีกครั้ง
ณ ที่ตรงนั้นทำให้โตโต้ได้รู้ว่า ช่วงเวลาที่ดีที่สุดในชีวิต ครั้งหนึ่งได้เคยเกิดขึ้นกับตัวเขาไปแล้ว
บางที เราคงจะต้องออกเดินทางไปเพื่อจุดหมายอะไรบางอย่าง ทุ่มเทเพื่อให้ได้มาซึ่งคุณค่าและความหมายอะไรมากมาย จนไปถึงจุดที่เราเริ่มสงสัยว่ามาอยู่ในที่ที่ยืนอยู่นี้ได้อย่างไร และกำลังตั้งคำถามกับตัวเองว่ากำลังทำอะไรอยู่แล้วนั่นแหละ เราถึงจะได้มองย้อนหลังกลับมาพบว่า สิ่งที่ดีที่สุดในชีวิตได้เคยเกิดขึ้นกับตัวเรา เมื่อนานมาแล้ว และเราก็เดินออกมาจากสถานที่แห่งนั้นไกลมากแล้วเช่นเดียวกัน
เมื่อเราเดินทางกลับไปในสถานที่แห่งความทรงจำแห่งนั้น เรากลับพบว่า ตัวเราเองก็กลายเป็นคนแปลกหน้าของสถานที่แห่งความทรงจำแห่งนั้นไปแล้ว ในขณะเดียวกัน เราก็พบตัวเราเองกำลังเป็นพยานของการเคยมีอยู่ของมันเป็นครั้งสุดท้าย ก่อนที่มันจะถูกกระแสของกาลเวลาพัดพาไป
แล้วเราก็จะแยกย้ายกันไป
เมื่อฝุ่นจางลง สิ่งนั้นก็จะค่อย ๆ เลือนหายไปจากความทรงจำของคนอื่น ๆ ในที่แห่งนั้น ไม่ได้ทิ้งร่องรอยอะไรไว้ ไม่มีใครจำได้ ว่างเปล่า และเงียบงันเหมือนกับว่ามันไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน
